Luật gia Nguyễn Văn Hậu lý giải sai phạm xảy ra tại Saigon Co.op có dấu hiệu tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng .

(Pháp lý) – Đặc thù tài sản của Saigon Co.op có tài sản của thành phố, tài sản của nhà nước, cũng như nhận được rất nhiều ưu đãi của thành phố và phải thực hiện nhiều nhiệm vụ đặc thù theo chỉ đạo của UBND thành phố, nên khi quyết định các vấn đề của Saigon Co.op phải dựa trên nguyên tắc tập thể lãnh đạo. Tuy nhiên Hội đồng quản trị Saigon Co.op đã không thực hiện đúng các yêu cầu theo quy định của pháp luật. Các lãnh đạo của Saigon Co.op đã không làm đúng, hết trách nhiệm của mình dẫn đến nguy cơ làm thất thoát tài sản của nhà nước.

Với hàng loạt vi phạm được Thanh tra chỉ ra, theo LG. Nguyễn Văn Hậu vụ việc xảy ra tại Saigon Co.op có dấu hiệu của tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Tuy nhiên để kết luận cụ thể về vi phạm thì cần quá trình điều tra nhanh chóng, công khai, minh bạch.

Trước đó, kiểm tra kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX thành viên, Thanh tra TP nhận thấy có 06 HTX hoạt động kinh doanh không có hiệu quả trong các năm 2018, 2019; một số HTX hoạt động mức lợi nhuận đạt sau thuế dưới 06 tỷ đồng nhưng không tham gia góp vốn, trong khi phần lớn các HTX lợi nhuận đạt được sau thuế chỉ 24 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng lại tham gia góp với số vốn góp hàng trăm tỷ đồng là điều không bình thường.

KLTT của Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh còn cho rằng nếu không làm rõ được nguồn vốn tăng lên thì Saigon Co.op sẽ bị chi phối bởi các tổ chức, cá nhân bên ngoài và không giữ được nguyên tắc tổ chức, hoạt động.

Đáng chú ý, KLTT nhận định: có dấu hiệu thâu tóm, chiếm đoạt vốn, tài sản của Saigon Co.op được hình thành từ khi thành lập đến nay, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản chung (tài sản không chia) và tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế của TP nói riêng và cả nước nói chung, việc làm này có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.

Một siêu thị của Saigon Co.op

Nhiều sai phạm trong quản lý, điều hành tại Saigon Co.op

Trước đó, thực hiện chỉ đạo của UBND TP.HCM, ngày 3/4/2020, Chánh Thanh tra TP ban hành Quyết định số 60/QĐ-TTTP-P2 về thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật tại Saigon Co.op.

Theo kết luận của Thanh tra TP, Saigon Co.op được UBND TP.HCM phê duyệt Điều lệ tổ chức nhưng đến nay các đơn vị vẫn chưa thực hiện, dẫn đến không cung cấp được cho Thanh tra TP cụ thể danh mục vốn, tài sản không chia có giá trị là 21.885.392.000 đồng. Điều này là thực hiện không đúng theo quy định của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ quản lý tài chính áp dụng đối với HTX, Liên hiệp HTX quy định về quản lý tài sản không chia.

Đồng thời, các tài sản Saigon Co.op tiếp nhận từ Liên hiệp HTX Mua bán TP chuyển sang và nguồn tài trợ khác, Saigon Co.op phải có nghĩa vụ sử dụng có hiệu quả nhưng Saigon Co.op chưa mở sổ theo dõi khi tiếp nhận tài sản không chia là không thực hiện đúng quy định.

Liên quan đến việc phân phối lợi nhuận, theo Luật Hợp tác xã và Điều lệ Liên hiệp, dựa trên kết quả hoạt động kinh doanh của Liên hiệp, sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật, thu nhập qua các năm của Saigon Co.op được trích lập các quỹ; phân phối cho thành viên HTX, tỷ lệ phân phối do Đại hội thành viên quyết định.

Qua kiểm tra, Thanh tra TP nhận thấy trong năm 2015, sau khi trích lập quỹ dự phòng tài chính, Saigon Co.op đã kết chuyển số tiền 1.091.000.000 đồng sang quỹ đầu tư phát triển là thực hiện không đúng quy định của Bộ Tài chính.

Ngoài ra, việc tăng vốn điều lệ năm 2020 chưa đúng quy định của Luật Hợp tác xã và Điều lệ tổ chức và hoạt động của Saigon Co.op đã được Đại hội thành viên thông qua; các HTX thành viên tổ chức triển khai việc huy động vốn của các thành viên không đúng trình tự thủ tục quy định tại Luật Hợp tác xã và Điều lệ; việc góp vốn bởi các tổ chức, cá nhân bên ngoài dẫn đến việc không giữ được nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Liên hiệp…

Đáng lưu ý, kiểm tra kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX thành viên, Thanh tra TP cũng nhận thấy có 06 HTX hoạt động kinh doanh không có hiệu quả trong các năm 2018, 2019; một số HTX hoạt động mức lợi nhuận đạt sau thuế dưới 06 tỷ đồng nhưng không tham gia góp vốn, trong khi phần lớn các HTX lợi nhuận đạt được sau thuế chỉ 24 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng lại tham gia góp với số vốn góp hàng trăm tỷ đồng là điều không bình thường.

KLTT của Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh còn cho rằng nếu không làm rõ được nguồn vốn tăng lên thì Saigon Co.op sẽ bị chi phối bởi các tổ chức, cá nhân bên ngoài và không giữ được nguyên tắc tổ chức, hoạt động.

Tăng vốn không tuân thủ quy định tại doanh nghiệp đặc thù: Có dấu hiệu hình sự

Đáng chú ý, KLTT nhận định: có dấu hiệu thâu tóm, chiếm đoạt vốn, tài sản của Saigon Co.op được hình thành từ khi thành lập đến nay, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản chung (tài sản không chia) và tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế của TP nói riêng và cả nước nói chung, việc làm này có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.

Nói về nhận định trên trong các kết luận thanh tra công khai trên báo chí, Luật gia Nguyễn Văn Hậu chia sẻ quan điểm: Khi UBND thành phố Hồ Chí Minh cho phép thành lập và phê duyệt điều lệ của Saigon Co.op thì nguồn hình thành tài sản của đơn vị này có hỗ trợ của ngân sách nhà nước, đơn vị hoạt động có tính chất đặc thù theo Luật HTX. Đảng bộ của Saigon Co.op trực thuộc Đảng bộ Thành ủy. Người lãnh đạo Đảng bộ là thành viên của Thành ủy. Do tính chất đặc thù của Saigon Co.op nên đơn vị này được ưu đãi cho thuê đất để sản xuất kinh doanh và gắn với nhiệm vụ chính trị của thành phố như cân bằng thị trường, đảm bảo an ninh lương thực… và nhờ những ưu đãi đó thì tổ chức này mới có thể có những bước phát triển lớn mạnh đến vậy.

Ông Diệp Dũng – Bí thư Đảng ủy của Saigon Co.op bị đình chỉ công tác ngay sau KLTT của Thanh tra TP. Hồ Chí Minh.

Tôi theo dõi hoạt động của Saigon Co.op và nhận thấy đây là một doanh nghiệp có lợi nhuận cực kì lớn. Theo tìm hiểu của tôi, lợi nhuận của doanh nghiệp này là từ 800 đến 1500 tỉ (sau thuế). Sau khi hoàn thành nghĩa vụ với nhà nước thì lợi nhuận được phân chia 26 HTX thành viên. Tỉ lệ phân phối do Đại hội thành viên thành viên quyết định. Tính đến năm 2019, nguồn vốn tính từ lợi nhuận không chia của HTX này là khoảng 3.180 tỉ.

Tuy nhiên như trong thông báo của KLTT trong quá trình hoạt động, Saigon Co.op có những hành vi vi phạm như kê khai không trung thực, thay đổi giấy đăng kí kinh doanh khi chưa được cơ quan thẩm quyền cho phép, Hội đồng quản trị tự ra nghị quyết không đúng thẩm quyền… Trong hành vi góp vốn, quy định vốn huy động phải trên tinh thần tự nguyện và của HTX thành viên, nhưng Saigon Co.op đã huy động vốn của cả đối thủ và không thực hiện đúng các quy định trên dẫn đến việc vi phạm các nguyên tắc của pháp luật. Chính vì những sai phạm như vậy mới dẫn đến việc thất thoát vốn.

Vì đặc thù tài sản của Saigon Co.op có tài sản của thành phố, tài sản của nhà nước cũng như nhận được rất nhiều ưu đãi của thành phố và phải thực hiện nhiều nhiệm vụ đặc thù theo chỉ đạo của UBND thành phố nên khi quyết định các vấn đề của Saigon Co.op phải dựa trên nguyên tắc tập thể lãnh đạo. Tuy nhiên Hội đồng quản trị Saigon Co.op đã không thực hiện đúng các yêu cầu theo quy định của pháp luật. Các lãnh đạo của Saigon Co.op đã không làm đúng, hết trách nhiệm của mình dẫn đến nguy cơ làm thất thoát tài sản của nhà nước.

Với hàng loạt vi phạm trên, theo tôi vụ việc trên có dấu hiệu của tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Tuy nhiên để kết luận cụ thể về vi phạm thì cần quá trình điều tra nhanh chóng, công khai, minh bạch.

Trong bối cảnh hiện nay, LG, Hậu khuyến cáo: UBND thành phố cần nhanh chóng củng cố lại đội ngũ lãnh đạo của Saigon Co.op bởi đây là cách tốt nhất để bảo vệ các thành viên góp vốn đúng luật, ngoài ra cũng là đảm bảo yêu cầu về an ninh kinh tế của địa phương.

“Vì đặc thù tài sản của Saigon Co.op có tài sản của thành phố, tài sản của nhà nước cũng như nhận được rất nhiều ưu đãi của thành phố và phải thực hiện nhiều nhiệm vụ đặc thù theo chỉ đạo của UBND thành phố nên khi quyết định các vấn đề của Saigon Co.op phải dựa trên nguyên tắc tập thể lãnh đạo. Tuy nhiên Hội đồng quản trị Saigon Co.op đã không thực hiện đúng các yêu cầu theo quy định của pháp luật. Các lãnh đạo của Saigon Co.op đã không làm đúng, hết trách nhiệm của mình dẫn đến nguy cơ làm thất thoát tài sản của nhà nước.

Với hàng loạt vi phạm trên, theo tôi vụ việc trên có dấu hiệu của tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Tuy nhiên để kết luận cụ thể về vi phạm thì cần quá trình điều tra nhanh chóng, công khai, minh bạch” – Luật sư Nguyễn Văn Hậu phân tích.

 

Nguồn: Tạp chí Điện tử – Pháp lý

https://phaply.net.vn/luat-gia-nguyen-van-hau-ly-giai-sai-pham-xay-ra-tai-saigon-co-op-co-dau-hieu-toi-thieu-trach-nhiem-gay-hau-qua-nghiem-trong-a237220.html